ผู้มีกิจธุระหรือความจำเป็นต้องไปศาล ไม่ว่าในฐานะที่เป็นคู่ความ เป็นพยาน ไปประกันตัวผู้ต้องหาหรือจำเลย ไปฟังการพิจารณาคดี หรือไปพบผู้ต้องขังซึ่งศาลเบิกตัวมาพิจารณาคดี พึงปฏิบัติดังนี้
1. ถ้าต้องไปตามหมายของศาลก่อนไปควรตรวจดูหมายให้แน่ชัดว่าเป็นของศาลใด นัดให้ไปทำอะไร เมื่อใด เพื่อที่จะเตรียมตัวได้ถูกต้อง เช่นอาจเป็นหมายเรียกให้ไปเป็นพยาน ให้ส่งเอกสารหรือหมายนัดให้ส่งตัวจำเลย และขอให้นำหมายนั้นไปด้วยเพื่อความ สะดวก ในการติดต่อสอบถามเมื่อไปถึงศาลแล้ว
หากมีเหตุขัดข้อง ไม่อาจไปศาลหรือปฏิบัติตามหมายนั้นได้ขอให้แจ้งให้ศาลทราบล่วงหน้าเสียแต่เนิ่นๆว่ามีเหตุขัดข้องอย่างไร
เช่น เจ็บป่วยหรือติดราชการสำคัญและหากมีใบรับรองแพทย์ว่าป่วยหรือมีหนังสือรับรองของผู้บังคับบัญชาว่าติดราชการสำคัญ
แนบไปด้วยก็จะเป็นการดี การไม่ไปศาลหรือไม่ปฏิบัติตามหมายศาลโดยไม่แจ้งเหตุขัดข้องให้ทราบ
อาจจะเกิดผลเสีย เช่นศาลอาจออกหมายขัง หรือสั่งถอนการประกันตัวจำเลย
หรือสั่งปรับนายประกันได้
2. ถ้าจะไปประกันตัวผู้ต้องหาหรือจำเลย
จะต้องเตรียมหลักทรัพย์ เช่น เงินสด หนังสือสำคัญแสดงสิทธิในที่ดิน เช่น
โฉนดที่ดินน.ส.3 หรือน.ส.3ก
ไปด้วยและต้องมีหนังสือรับรองของเจ้าพนักงานที่ดินหรือนายอำเภอท้องที่
ไปแสดงว่าที่ดินดังกล่าวมีราคาปานกลางไร่ละหรือตารางวาละเท่าใด
นอกจากนี้อย่าลืมนำบัตรประจำตัวประชาชนหรือบัตรประจำตัวข้าราชการติดตัวไปด้วยถ้าจะไปรับเงิน
หรือโฉนดที่ดิน หรือหลักทรัพย์อื่นคืน ขอให้นำใบรับที่ศาลออกให้ไปด้วย
และอย่าลืมนำบัตรประจำตัวประชาชน หรือบัตรประจำตัวข้าราชการติดตัวไปด้วยเช่นกัน
3. ห้ามพกพาอาวุธทุกชนิดเข้าไปในบริเวณศาล
ถ้าท่านมีอาวุธปืนหรืออาวุธอื่นใดติดตัวไป จะต้องฝากไว้ที่อื่นก่อนที่จะเข้าไปในศาล
มิฉะนั้นจะเป็นการละเมิดอำนาจศาล
4. เมื่อไปถึงศาลแล้ว
หากมีข้อสงสัยในเรื่องใด ขอให้สอบถามเจ้าหน้าที่ประชาสัมพันธ์
เจ้าหน้าที่ที่เกี่ยวข้อง หรือผู้อำนวยการประจำศาล เช่น
ถ้าไปเป็นพยานก็ควรสอบถามว่าคดีเรื่องนั้นศาลจะนั่งพิจารณาที่ห้องพิจารณาไหนและควรแจ้งให้เจ้าหน้าที่ประจำห้องพิจารณานั้น
ตลอดจนคู่ความที่อ้างท่านมาเป็นพยานทราบว่าท่านมาศาลแล้ว
5. เมื่ออยู่ในบริเวณศาล
ท่านจะต้องประพฤติตนให้เรียบร้อย ไม่ส่งเสียงดังหรือทะเลาะวิวาทกัน ไม่เปิดประดูหรือบังตาห้องพิจารณาคดี
ชะโงกดูภายในห้อง ถ้าจะเข้าไปฟังการพิจารณาคดีก็ให้เข้าไปเลย อย่าทำลับ ๆ ล่อ ๆหรือเดินเข้า
เดินออก ให้เป็นที่น่ารำคาญแก่ผู้อื่น และรบกวนการพิจารณาคดี
6. โดยปกติการพิจารณาคดีของศาลจะทำโดยเปิดเผย
ประชาชนทั่วไปมีสิทธิเข้าไปนั่งฟังการพิจารณาได้แม้จะมิใช่ญาติของคู่ความ
หรือไม่มีส่วนเกี่ยวข้องกับคดีนั้น ทางศาลได้จัดที่นั่งสำหรับประชาชนเข้าฟังการพิจารณาคดีไว้ทุกห้อง
ผู้ที่เข้าไปฟังการพิจารณาคดีของศาล ต้องให้ความเคารพต่อศาล โดยแต่งกายให้สุภาพเรียบร้อย
ไม่สวมรองเท้าแตะ ไม่สนทนาหรือทำเสียงดัง ไม่สูบบุหรี่หรืออ่านหนังสือพิมพ์ ปิดอุปกรณ์เครื่องมือสื่อสารทุกชนิด
และไม่บันทึกเสียงหรือถ่ายภาพ โดยไม่ได้รับอนุญาตจากศาล เมื่อศาลออกนั่งพิจารณาคดีผู้ที่อยู่ในห้อง
ควรลุกขึ้นยืน เพื่อเป็นการแสดงความเคารพ ถ้าศาลอ่านคำพิพากษา คำสั่งหรือรายงานกระบวนพิจารณา
คู่ความจะต้องยืนฟัง ส่วนบุคคลอื่น ๆ ไม่ต้องยืน
7. ผู้ต้องหาหรือจำเลยที่ไม่ได้ประกันตัว
เมื่อถึงวันนัดพิจารณา ศาลจะเบิกตัวจากเรือนจำมาควบคุมไว้ที่ศาล ญาติหรือเพื่อนมักจะถือโอกาสนี้
มาพบปะเยี่ยมเยียน ซึ่งตามระเบียบแล้วจะเข้าเยี่ยมไม่ได้ ต้องไปเยี่ยมที่เรือนจำ แต่เจ้าหน้าที่อาจผ่อนผันให้พูดซักถามกันได้จาก
นอกห้องขังในระยะห่าง ๆ และให้ฝากสิ่งของ เช่น อาหารหรือเครื่องใช้อื่น ๆ ได้
โดยเจ้าหน้าที่ราชทัณฑ์ หรือเจ้าหน้าที่ตำรวจ ประจำห้องขังตรวจเสียก่อน
อาหารควรใส่ภาชนะที่ตรวจได้ง่าย และควรเขียนชื่อและนามสกุลของผู้รับไว้ด้วย
เพื่อความสะดวกของเจ้าหน้าที่ในการส่งมอบ ถ้าจะฝากเงิน
เจ้าหน้าที่เรือนจำจะออกใบรับเงินให้ และจะจ่ายให้ผู้ต้องหาหรือจำเลยเป็นคูปองแทนเงิน
สิ่งของต่อไปนี้เป็นของต้องห้าม
จะส่งให้แก่ผู้ต้องขังไม่ได้ คือ
(1) ฝิ่น กัญชา หรือยาเสพติด
หรือของมึนเมาอย่างอื่น
(2) สุราหรือน้ำเมาซึ่งดื่มแล้วเมาอย่างสุรา
(3) เครื่องอุปกรณ์สำหรับเล่นการพนัน
(4) เครื่องอุปกรณ์ในการหลบหนี
(5) อาวุธต่าง ๆ
(6) ของเน่าเสียหรือของมีพิษต่อร่างกาย
(7) วัตถุระเบิดหรือน้ำมันเชื้อเพลิง
(8) สัตว์มีชีวิต
8. หากท่านไม่ได้รับความสะดวกประการใด
โปรดแจ้งผู้อำนวยการสำนักงาน หรือผู้พิพากษาหัวหน้าศาลอย่าเสียเงินทองให้แก่ผู้ใดที่แอบอ้าง
ว่าจะช่วยให้ได้รับความสะดวก
9. ผู้ได้รับหมายเรียกเป็นพยาน
ผู้ต้องหาและจำเลยให้คดีอาญา และผู้ประสงค์จะขอรับประกันตัวผู้ต้องหาและจำเลยต่อศาลโปรดอ่านคำแนะนำเกี่ยวกับเรื่องนั้นโดยเฉพาะด้วย
คำแนะนำดังกล่าวขอได้จากเจ้าหน้าที่ประชาสัมพันธ์ หรือผู้อำนวยการประจำศาล
***ข้อมูลนี้เป็นการให้บริการเชิงข้อมูล ไม่สามารถใช้อ้างอิงทางกฎหมายได้***